zondag 11 maart 2012

Compilé Complé: acht cd's van Drs. P



Heinz Polzer op het 'Salon van de Onafhankelijkheid'
Antwerpen, maart 1994

Gisteravond, maandag 23 april 2012, werd Drs. P uitvoerig gevierd in de Kleine Komedie te Amsterdam. Aanleiding was de presentatie van Compilé Complé met acht cd’s waarop tegen de tweehonderd liedteksten, allemaal van Heinz Polzer en ook allemaal eigenstemmig door hem vertolkt. Zoiets noemt men met recht een mijlpaal. 
Jammer, dat deze Zwitser in Amsterdam woont en de laatste tijd wat minder reislustig is, want ook in België zou hij op een stevig feestje mogen rekenen. Maar het lukt ook wel zonder zijn tastbare aanwezigheid, en met nauwelijks minder bijval, zoals Jan De Smet bewees in de Mechelse boekhandel 'De Zondvloed', waar hij in augustus 2009 een avondvullend programma presenteerde ter viering van Polzer’s negentigste verjaardag. Jan was uiteraard ook van de partij in de Kleine Komedie, waar hij samen met Fay Lovsky een nummer uit het uitgebreide Polzerrepertoire vertolkte. Zo deden ook Erik van Muiswinkel, Gerard Cox, Jan Rot, het trio Don Quishocking en vele andere bekende figuren uit de Nederlandse lied- en kabaretwereld.

Werd ooit iemand zó gevierd als Drs. P? Waar hij ook verschijnt is hij de vedette van de dag - het gebeurt vanzelf. Op 14 oktober 2006 betrad hij het podium van het Antwerpse Zuiderpershuis voor een interview met Piet Piryns, in het kader van de alternatieve boekenbeurs Het andere boek. Aanleiding was de presentatie van België-Zwitserland (Manteau). De zaal was tot de nok gevuld en tot een eind voorbij de deuropening verdrongen zich de laattijdigen in de hoop nog een paar treffende en/of gedenkwaardige formuleringen van de Doctorandus op te vangen. Waarop hij na nog een signeersessie weer afreisde naar Amsterdam in de witte limousine waarin hij gekomen was.

Minstens even enthousiast ging het toe in november 1997, toen Drs. P als eerste de Blijvend Applaus Prijs ontving, wat gepaard ging met een feestavond in dezelfde mooi-ouderwetse en knusse zaal van de Kleine Komedie in Amsterdam, met op het podium de bekendste namen van de Nederlandse lied- en kabaretwereld. Adèle Bloemendaal zong er Polzer's beroemde en ultrasimplistische karnavalsstamper met als voornaamste tekst de prangende vraag Wat heb je gedaan, Daan? Waar kom je vandaan?, Kees Torn vertolkte er o.m.zijn sigarenlied, en Ivo de Wijs en Pieter Nieuwint brachten op de tonen van Rule, Britannia met veel Schwung een feestlied met als dienstdoende tekst Hoog de glazen, voor Drs. P.

Acht cd's in een LP
Compilé Complet heeft verrassend het formaat van een dikke LP-hoes waar acht cd's zijn ingeschoven. Toelichtende teksten zijn van Michèle de Jong (de nieuwste ollekebollekesman), Jacques Klöters, Pieter Steinz en Vic van der Reijt. Tussen de tekst staan afbeeldingen van alle platen en plaatjes die van Drs. P werden uitgebracht, zodat de gretige verzamelaar een mooi overzicht heeft van wat hij allemaal niet bezit en waarschijnlijk nooit meer zal aantreffen. Toen ik enkele jaren geleden in een Amsterdamse oudeplatenwinkel aan de kassa informeerde of ze ook iets hadden van Drs. P riep de eigenaar mij van achter in zijn zaak op gekwelde toon toe: "Hadden we dat maar!"
De editie was snel uitverkocht maar al in oktober 2012 opnieuw op de markt, nu in een heel andere, wat handzamere gedaante die zich smaakvol laat inpassen in elke boekenkast.

Compilé Complet geeft met 145 studio-opnames en nog eens 35 alleen in live-uitvoering bestaande nummers een heel behoorlijk idee van Polzer's vocale oeuvre. Maar uitgever Vic van der Reijt voegt er meteen aan toe dat dat oeuvre veel groter is. Hetzelfde geldt voor zijn gepubliceerde teksten, zowel verzen als proza, die zijn literair oeuvre vormen. Talloze gelegenheidsteksten en -liederen van de Doctorandus wachten nog op inventarisatie.
Eén voorbeeld kan ik hier alvast nader documenteren: op zondagmiddag 21 mei 1989 gaf Drs. P een optreden ten beste in het Antwerpse Hessenhuis, in het kader van de Tweede Biënnale van Kunstscholen van Europa die werd georganiseerd door de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Het nummer dat hij speciaal voor het evenement had geschreven heette Les beaux arts en liep als volgt:

Hier zit ik voor een uitgelezen schaar
In dienst van wat wij noemen les beaux arts
Wij weten allen wat dat is, nietwaar?
Dat leerden wij in 't eerste cursusjaar
De kunst verschaft - ik zeg het dan toch maar -
Vooral genot aan haar beoefenaar
Maar staat ook vaak daarbuiten in de gunst
En tevens bij zichzelf, want l'art pour l'art

Dit onderwerp is wel een mer à boire
En ik beroer wellicht een tere snaar
Bij 't noemen van mansarde en lang haar
Absinthe, de vrije liefde, de flambard
Maar ach, dat is voorbij, dat is histoire
We kennen nu de marktveroveraar
Die poenig zelfgenoegzaam knoeit en klunst
En alles onder 't motto l'art pour l'art

"Dit is gezever," morren er een paar
"Hoe haalt hij al die onzin bij elkaar?
Die man is een verouderd exemplaar
We zijn ontgroeid aan Rubens en Renoir
En als het kunst heet, is het kunst; ziedaar
Zolang het duur betaald wordt, geen bezwaar
In hoge lagen is de lucht het dunst
En ook de handelaar zegt: l'art pour l'art

0 menigte, wat is uw commentaar?
Of bent u met uw oordeel nog niet klaar?
Ja, kunst omschrijven is een hele kunst
En daarbij heeft men niets aan l'art pour l'art

Voorts zijn er nog de correspondentieverzen, de geïmproviseerde verzen in radiogesprekken en de vaak zeer vindingrijke berijmde opdrachten die hij vlotjes produceerde in boekhandels of na zijn optredens. Wie dit alles wil achterhalen zal moeten beginnen met via alle beschikbare media een oproep te richten tot de bevolking van Nederland en Vlaanderen, strekkend tot in de kleinste uithoeken en gehuchten. Want de spreiding van Polzer in het Nederlandstalige deel van de wereld is groter dan die van om het even welk ander serieus te nemen auteur. Vele Polzeruitgaven liggen dus nog in 't verschiet, tot plezier van de talloze liefhebbers.

Paul ILEGEMS
nov 2012

Geen opmerkingen:

Een reactie posten