Polzeriana, 1999. Huldiging Drs. P in de Antwerpse academie

Dat ook heel wat beeldend kunstenaars vertrouwd zijn met het oeuvre van Drs. P werd aangetoond in de tentoonstelling Polzeriana*, ingericht ter gelegenheid van Heinz Polzer's 80ste verjaardag in de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen. In de wintertuin van de eeuwenoude kunstschool stonden eind 1999 een vijftigtal sculpturen, foto's, schilderijen, objecten en installaties opgesteld van uiteenlopende kunstenaars als Henrik Barends, Mark Bosselaers, Albert Daniels, Griet De Bock, Goele De Bruyn, Jaak De Koninck, Jan De Smet, Jan Eyskens, Harry Heirmans, Guy Rombouts, Herman Selleslags, Luc Tegenbos, Peter Van Eyck en Luc Van Soom. Alles uiteraard in verband met de teksten en/of de persoon van Drs. P.

Er werden drie edities gepresenteerd: Aanbieding sigaren van Mark Bosselaers, het Muzikaal portret van Drs. P door Jan Eyskens en 25x25 Polzer door Jaak De Koninck.

Muzikaal portret van Drs. P
Jan Eyskens bewerkte een foto van Drs. P met kleur en koolstoflijnen, zodat je er elektronische klank mee kunt produceren en dus ook muziek maken. Het geluid ontstaat door met de elektrische draad tussen de lippen van Drs. P de koolstoflijnen af te tasten op het portret. De toonhoogte varieert met het raakpunt en het geluid lijkt wat op dat van een theremin. Energie wordt geleverd door twee batterijtjes op de achterzijde.

Jan Eyskens (°1946, Antwerpen) begon als schilder maar stapte spoedig over op meer technologische en handwerkelijke kunstvormen. Hij bouwde perspectivische kijkkasten voor waarneming in 3D, cinematografische toestellen, een vlieger voor luchtfotografie, een geabstraheerde koekoek die werkt op zonnecellen en andere werken waarin elektronica en handwerk samengaan. Zijn fotografisch werk is geregeld te zien in de Antwerps-Nederlandse fotogalerie Baudelaire.

25x25 Polzer
Een bundeltje van 25 biljetten van 25 Polzer, uitgegeven door de Banque financière en gedrukt op echt biljetpapier. Project en realisatie door Paul Ilegems en Jef Meert. Het formaat is naar hedendaagse norm vrij groot (9,5x17,5cm), ongeveer als de Franse biljetten uit de pre-eurojaren. Gepresenteerd in een wit doosje met genummerd en gesigneerd certifikaat.

Op de voorzijde aquerelleerde De Koninck een portret van Drs. P voor een rivier met veerpont. De naam Banque financière is door Drs. P bedacht en hij signeerde ook als schatbewaarder. Het nummer van het biljet is zijn geboortedatum (24 08 1919 te Thun) van achter naar voor. Daaronder als waarmerk het Zwitsers kruis in blinddruk.

De achterzijde laat twee wolven zien in de Russische steppe met op de achtergrond de stad Omsk. 'Ars celare artem' betekent 'het is de kunst, de kunst te verbergen'. 'Artum' in plaats van 'artem' is geen taalkundige maar een artistieke vrijheid.

De Polzer stond anno 1999 op ongeveer 8 Bfr of 20 eurocent, maar ingevolge de bankencrisis en de zucht naar waardevaste middelen is de koers al flink gestegen. Anno 2011 wordt een biljet van 25 Polzer begroot op een tegenwaarde van 12 tot 16 euro, naar gelang de regio. De munt wordt in boekhandels en horecazaken waar men Drs. P kent vlot aanvaard. Kleinere coupures zijn niet beschikbaar.

De Brusselse kunstenaar Jaak De Koninck (°1950, ook Jack Leroy) verwierf bekendheid als kapitein van de Starbrook Airlines, een luchtvaartmaatschappij met een uitgesproken voorkeur voor de Constellation  van Lockheed, de Douglas DC-3 tot DC-6 en de Stratocruiser van Boeing, met bijhorende piloten, stewards en luchtwaardinnen.
Voor Starbrook Airlines schilderde Jaak De Koninck talloze passagiersvliegtuigen uit de pre-jetjaren op formaten gaande van een postzegel tot een straataffiche. Hij schilderde ook op gebogen aluminiumplaten waarmee vliegtuigen worden bekleed. Van de luchthaven van Zaventem kreeg hij opdracht om de vertrekhal op te sieren met een reeks grote vliegtuigschilderijen.
Van Starbrook Airlines zijn ook postkaartjes en postzegels, Starbrook-chocolade, Pilot Beer en andere taxfree shopartikelen bekend. In de Antwerpse Wiegstraat opende hij een Starbrook-chocoladewinkel. De naam 'Starbrook' is afgeleid van Sterrebeek, een dorp vlakbij Zaventem waar hij het grootste deel van zijn leven woonde.

Openingswoord
“Beste aanwezigen (dames en heren dus), dit is een viering, of meer zelfs: een feest. Thans loopt deel I van de festiviteitenlijst. Straks bent u blij dat u hier bent geweest. Voorwerp van feestgewoel, hier in de zaal ergens, heet doctorandus, of Polzer, of P. Noem hem wat mij betreft reverendissimus, of kortweg Heinz ook, daar zit hij niet mee. Om hem te vieren dus, deze tentoonstelling: beeldende kunst voor de literatuur. Dat mag eens wezen, want ontegenzeggelijk zien we meest omgekeerd: tekst voor sculptuur. Schilders en beeldhouwers scheppen in eenzaamheid, lijdzaam en smartelijk, in 't atelier. Lotgemeenschappelijk is slechts de radio, die hen verbindt bij hun moeizaam métier. BRT 1 of zo (liever geen popzender) - en wat vernemen zij? Klanken van P. Dat brengt verademing! Expressionistische kwel en tumulten verzwinden ermee. Hemels pianospel: Polzer, Klaviermeister. Sobere middelen, grootscheeps effect. Hoor dan Earl Heinz, deze hartslagversnellende, fantasmagorische klankarchitect. Des werelds bloeiende amusementssector brengt ons bedroevend veel zinloos gedreun. Onherbeluisterbaar! Idiotissimo! Mijnerzijds klinkt dan een pijnlijk gekreun: Godsalmeliefhebbe! Zet eens wat Polzer op! Die is nog grappig, vertelt nog een mop! Verder bij hem ook geen didgeridooklanken (al moet ik zeggen: soms lijkt het er op). Bravo, bravissimo! Vorst der plezierdichters! Trooster der Belgen, verdrietig van Claus! Polzer, met krachtige hilariteitsfactor! Ook aan de Schelde klinkt blijvend applaus. Zaterdagmiddagbeeld: ergens een schooljongen leest Lyriana, te bed met een griep. 't Meisje in 't bos, bij haar botaniseertrommel: zachtekens neuriet zij Winschoterdiep. Nu wij hier samen zijn - zal ik een hint geven? 't Is een gerucht slechts, maar spectaculair... Teksten van P werken bijslaapbevorderend! Beter dan mosselen, selder, fruit de mer...
"Ophouden, Ilegems! Iedereen weet het al: Polzer is schitterend, schrijf dat op 't bord." Néé! Want ik heb nog een ollekebolleke! Laat me nog even, ik hou het wel kort: Heinz de plezierdichter schonk ons een liederkrans zoals nooit eerder een sterveling schiep. Straks klinkt als lof voor de Algoedertierene geen halleluja, maar tsjiep tsjiep tsjiep tsjiep.”


Paul ILEGEMS
nov 2011

 *Polzeriana verwijst naar Kreisleriana van E.T.A. Hoffmann, een verhaal over de wereldvreemde componist Kreisler, die ook terugkeert in Leven en opvattingen van Kater Murr. Schumann's beroemde pianostuk Kreisleriana is erop gebaseerd. Schumann zag Kreisler als tegelijk de sublimatie en de karikatuur van de romanticus.

(De Morgen, 14 dec 1999)


Paul ILEGEMS
dec 2011